Naar Historie
Naar Interessante personen uit de Zwolse historie

Kardinaal Wilhelmus Marinus van Rossum ...

Op 3 september 1854 geboren in de Hagelsteeg en zoon van Jan van Rossum, kuiper van beroep en Hendrika Veldwillems, dienstbode. Wilhelmus Marinus van Rossum (1854-1932), in leven Nederlands redemptorist en kardinaal. Hij was de eerste Nederlandse kardinaal sinds de reformatie.

Na het vroege overlijden van zijn vader, Wilhelmus Marinus, roepnaam Willem, was toen net 6 jaar, en zijn moeder, op negenjarige leeftijd van Wilhelmus, werd hij en zijn twee broers ondergebracht in het Jongens Weeshuis van onze stad. Zijn twee zussen werden in het Weeshuis der Zusters geplaatst.

Met onder andere de steun van de pastoor en zijn eigen familie, werd Wilhelmus Marinus in 1867 toegelaten tot het Aartsbisschoppelijke Klein Semenarie in Culemborg. Hierbij koos hij niet voor het diocesane priesterschap, maar voor de Redemptoristen. Een congregatie die zich in 1836 in Wittem had gevestigd. Leden van deze congregatie trokken van parochie naar parochie om de gelovigen te manen niet van het rechte katholieke pad af te wijken.

Tijdens zijn studie op het Klein Semenarie, trok Willem veel op met twee andere Zwolse jongens, de gebroeders Oldenhof.

Na in 1873 aangenomen te zijn als novice in Roermond en in 1874 ingekleed te zijn in Den Bosch, werd Willem Marinus in 1879 door bisschop Mgr. Laurent, ingewijd als priester. Dit gebeurde in het studieklooster te Wittem.

Plaquette Kardinaal van Rossum ...
(Foto: Katholiek Documentatie Centrum)

Een brede carriére en studie binnen het kloosterleven volgde, waarbij hij onder andere werd benoemd tot leraar aan het klooster te Roermond, later hoogleraar Latijn en retorica in Roermond en Wittem.

Na een tijdje werd Willem Marinus door het Generaal Bestuur van de Redemptoristen naar Rome geroepen. De stad waar hij een groot aantal functies bekleedde tbv zijn eigen orde, maar ook voor het Vaticaan.

In 1911 werd Willem Marinus van Rossum door Paus Benedictus XV benoemd tot kardinaal. Voor Nederland een uitzonderlijk gegeven, aangezien het bijzonder lang geleden was, dat een Nederlander voor zo'n hoge functie werd uitverkoren.

Kardinaal van Rossum in juli 1913 op familiebezoek in Zwolle ...
(Bron: HCO_FD026139)

In het Vaticaan maakte Kardinaal Willem Marinus van Rossum zijn roeping helemaal waar, hetgeen leidde tot zijn benoeming tot Prefect van de Congregatie "de Propaganda Fide". In het Nederlands, de Heilige Congregatie tot Voortplanting des Geloofs. Hij was zowel onder Paus Benedictus XV alsook onder Paus Pius XI, dè strateeg van de missionering.

Opening Kardinaal van Rossumhuis tgv de honderste geboortedag van kardinaal van Rossum op 3 september 1954 ...

Enkele malen keerde Kardinaal Van Rossum terug naar zjn vaderland. Zo was hij in 1924 bij het Internationaal Eucharistisch Congres, dat van 2 t/m 27 juli in Amsterdam was georganiseerd.

Acht jaar later was eenzelfde congres in Kopenhagen. Ook hier was de kardinaal aanwezig, echter op zijn terugreis is hij met ziekteverschijnselen opgenomen in Calvariënziekenhuis van de Zusters Onder de Bogen in Maastricht. Deze opname was zijn laatste bezoek aan ons land, want op 30 augustus 1932 in de vroege ochtend stierf Kardinaal Willem Marinus van Rossum. 

Enkele dagen na zijn overlijden vond de uitvaart plaats. Heel katholiek Nederland kon toen via het Polygoon Journaal getuige zijn van de immense rouwstoet met veel kerkelijke en wereldlijke hoogwaardigheidsbekleders, die door de straten van Maastricht leidde.

Het monumentale praalgraf van Kardinaal van Rossum in de kerk van het Redemptoristenklooster in Wittem ...
(Foto: Klooster Wittem)

Kardinaal van Rossum is begraven in het Redemptoristenklooster in het Limburgese Wittem. In het klooster zijn naast het schitterende praalgraf van de kardinaal, ook nog een borstbeeld en meerdere schilderijen aanwezig. 

Het borstbeeld van Kardinaal van Rossum in het Redemptoristenklooster in Wittem ...
(Foto: Klooster Wittem)

Een van de portretten van Kardinaal van Rossum in het Redemptoristenklooster in Wittem. Deze is geschilderd door de Nederlandse kunstschilder Jan Sluijters  ...
(Foto: Klooster Wittem)

Tot in de jaren zestig was in het klooster een museum ter nagedachtenis aan de kardinaal ingericht. Inmiddels is het museum verleden tijd en is een groot deel van de inventaris naar elders verhuisd. Zo heeft het Catharijneconvent in Utrecht de meest kostebare on=bjecten in haar bezit en heeft het overige bij het Katholiek Documentatie Centrum in Nijmegen onderdak gevonden.

De Kardinaalsring van Kardinaal van Rossum ...
(Foto: Catharijneconvent)

De kardinaalsring van Kardinaal Van Rossum is waarschijnlijk in 1911, het jaar dat Willem Marinus Van Rossum tot kardinaal werd gewijd, gemaakt. De maker is wellicht de Italiaan Antonio Tanfani, destijds hofjuwelier van het Vaticaan. 

Het borstkruis van Kardinaal van Rossum ...
(Foto: Catharijneconvent)

Het borstkruis van de kardinaal is waarschijnlijk gemaakt voor de bisschopswijding in 1918. Het is een kruis, bevestigd aan een ketting van geschakelde ringen met geornamenteerde schakels, bezet met diamanten, vijf amethisten en 23 parels.De witte mijter van de kardinaal voorzien van goudborduursel van bladvoluten en Louis XVI-achtig traliewerk. Het geheel is bezet met glastenen en parelmoer en gevoerd met rode zijde.

Het dodenmasker van Kardinaal van Rossum ...
(Foto: Catharijneconvent)

Het dodenmasker van Kardinaal Van Rossum is gemaakt door de beeldhouwer Gerard Hack. In die tijd werd om de indentiteit van de overleden persoon te behouden, een afgietsel gemaakt van was of gips. Hiervoor kwam voornamelijk het gezicht in aanmerking, maar ook werden er wel afgietsels van de handen van de overledenen gemaakt.

De Kardinaalsstaf van Kardinaal van Rossum ...
(Foto: Catharijneconvent)

De staf van de kardinaal was een neo-Romaanse staf van verguld zilver, versierd met glasstenen en een kruis in email champlevé (een speciale emailleertechniek). Het is een in vier delen uitneembare staf, met een bovendeel van beeldjes van de vier evangelisten, staande onder baldakijn met boek en aan de voeten hun attribuut. De krul is versierd met een bladmotief en rode en paarse stenen. Binnen in de krul bevindt zich een geëmailleerd Grieks kruis met dito stenen en in het midden een grote witte steen. Waarschijnlijk zijn de gebruikte stenen van glas. De staf is gemaakt in 1913 door Poussielgue-Rusand Fils, een beroemde edelsmid van liturgische objecten uit Parijs.

Een ontwerp en uitvoering van een reliekhouder uit een serie van zes, bestemd voor de huiskapel van Kardinaal van Rossum. Deze reliekhouder met kruisreliek in de vorm van een kruis, omringd door een doornenkroon met de tekst: "Per cricem tuam redemisti mundum", en met kardinaalswapen van Kardinaal Van Rossum, opgehouden door een engel. De reliekhouder  is gemaakt door het Utrechtse Edelsmidse Brom, gespecialiseerd in het maken van edel- en siersmeedkunst voor de Rooms-Katholieke Kerk.

Het bronzen standbeeld van August Falise op het Kardinaal van Rossumplein in Den Bosch ...
(Foto: René & Peter van der Krogt - http://standbeelden.vanderkrogt.net)

Ter nagedachten aan de kardinaal is op 24 juni 1934  in 's-Hertogenbosch, aan het Kardinaal van Rossumplein, een standbeeld onthuld. 

In Zwolle kennen wij het Kardinaal van Rossumhuis, aan de Bitterstraat nr 57, dat voorzien is van een grote gevelsteen met de tekst: "Zwolle eert zijn grote burger Wilhelmus Marinus Kardinaal van Rossum bij de eeuwherdenking van zijn geboorte - 1854 - 3 september 1954.". In dit pand heeft Kardinaal Van Rossum een groot deel van zijn jeugd doorgebracht.

ANWB-bordje met informatie rond het Kardinaal Van Rossumhuis aan de Bitterstraat ...

Deze gevel- c.q. gedenksteen werd op 4 september 1954 door burgemeester Jhr. G.A. Strick van Linschoten onthuld.

Bron:
Catharijneconvent
Katholiek Documentatie Centrum
Wikipedia
Lucepedia - Digitale theologische Encyclopedie 
Heijmerikx.nl
Bossche Encyclopedie
Gevelstenen in Zwolle - Marcel Overbeek