Naar Historie
Naar Johan Rudolf Thorbecke 

Het beeld van Johan Rudolf Thorbecke op het Stationsplein in 2015 ...

Het zit niet altijd mee! Ik kan mij voorstellen dat dit nog weleens in de hoofden van de medewerkers van Binder Art Services uit Haarlem speelde. Zij waren het, die op donderdag 28 februari 2019 een poging deden de onverzettelijkheid van oud-stadgenoot Johan Rudolph Thorbecke te breken.

Op het Stationsplein, waar op 15 mei de schop de grond in zal gaan voor de realisering van een ondergrondse fietsenkelder, moest het in 1992 geplaatste monument van de rotonde tijdelijke worden verplaatst.

De nieuwe lokatie zou die dag het Lübeckplein moeten worden, vlakbij de ingang van het stadskantoor. De werkelijkheid was echter anders.

De eerste happen in het gras rond de sokkel ...

Rond de klok van acht, arriveerden de twee busjes van de Haarlemse specialist in het onderhoud van kunst in de openbare ruimte. Het duurde daarna niet lang voordat de eerste hap in het gras rond de sokkel van het monument werd genomen. Geen vuiltje aan de lucht.

Echter, een uurtje later werd het voor de noeste werkers duidelijk, dat de bronzen herinnering aan de voor ons land zeer belangrijke Zwollenaar, niet echt mee wilde werken. Onder de fundering van de sokkel bleek nog een vierkante betonnen plaat van zo'n 25 cm dik te zitten. Hiermee was door de opdrachtgever geen rekening gehouden en kwam dan ook als een echte verassing.

Deze betonnen plaat betekende voor de vervoerder, dat het beeld niet staande kon worden verhuist. Het zou dan te hoog zijn. 

Meten is weten ...

Na een inspectietocht van de kraanmachinist en Maarten Sluiter van de gemeente Zwolle over de geplande weg naar de voorlopige standplaats, kwam men er achter dat de enige oplossing, een rit over de Schuttebusbrug zou kunnen zijn. Echter hiervoor zouden enkele andere instanties ingeschakeld moeten worden en toestemming moeten geven. Dat werd hem ook niet!

Na enig overleg werd de met het hoofdkantoor van Binder Art Services, werd het besluit genomen het bronzen beeld van zijn sokkel te scheiden door middel van de zaag. Volgens de medewerkers van het bedrijf een normale oplossing die vaker bij dit kaliber beelden werd gebruikt.

Na te zijn voorzien van stevige spanbanden werd de eerste poging gedaan het geheel te tillen. Echter de dag dat dit soepel zou verlopen, was niet donderdag 28 februari 2019. Het leek wel of alles tegen zat. Niet de kraanmachinist van de firma Klomp, sputterde tegen, maar de hijskraan himself gaf aan dit toch een te zware klus te vinden.

De laatste poging van de kraanmachinist het gevaarte los te krijgen, maar helaas de kraan begon tegen te sputteren ...

De zware teleurstelling werd door alle medewerkers van de betrokken bedrijven gevoeld. Hoe kon dit nou? Gewapend met een stevige zaklamp, vond een van de Haarlemse mannen een uiterst vervelend antwoord op de vraag. Hij daalde af langs de uitgegraven sokkel om te kijken wat er aan de hand kon zijn. Het was een kort doch zeer teleurstellend onderzoekje. Het bleek dat het geheel met een of meerdere heipalen in de grond was verzekerd.

Na telefonisch overleg werden de acties voor die dag afgeblazen ...

Na deze laatste teleurstelling kwam al snel het sein dat de gehele operatie, voor in ieder geval deze donderdag, werd afgeblazen. Er zouden in de aankomende dagen onderzoeken en overleg worden gepleegd, om het beeld veilig en heel naar de andere zijde van het station te verplaatsen. 

Deze onderzoeken en overleggen hebben er toe geleid, dat donderdagmorgen 21 maart 2019 een nieuwe poging werd ondernomen om de oude baas van zijn plaats te krijgen en deze poging had meer succes. 

Na een uurtje werkoverleg, werd rond negen uur in de ochtend, met uiterste voorzichtigheid het bronzen gevaarte van de bovenste plaat van de sokkel gescheiden. Hierna werd het beeld in de touwen gehesen en langzaam op de gereedstaande aanhangwagen geplaatst. De gehele operatie, het loszagen en het plaatsen op de aanhangwagen, duurde iets meer dan een uur. Het beeld werd door Binder Art Services meegenomen naar Haarlem. Bij het bedrijf aangekomen, is het verstevigd en er is extra beveiliging aangebracht.

Na zo'n tien dagen in Haarlem te hebben doorgebracht, kwam de bronzen Thorbecke, met een gewicht van zo'n 500 kilo, in de morgenuren van dinsdag 2 april 2019 weer terug in het Zwolse. 

Thorbecke ligt rustig, voor het Stadskantoor, te wachten op wat er komen gaat ...

Rond de klok van negen uur werd de aanhangwagen van Binder Art Services, met het beeld, naast de sokkel, die al eerder was geplaatst, voor het Stadskantoor aan het Lübeckplein gereden. Hier hadden de mannen van Binder een uurtje nodig om het beeld op de sokkel te plaatsen en chemisch te verankeren.

De eerste werkzaamheden, het uittekenen van de pengaten ...

Een van de eerste activiteiten was het uittekenen van de plaatsen waar de zes gaten in de betonnen sokkel geboord moesten worden. In deze gaten moesten de pennen van het beeld vallen. Een klusje dat zonder problemen werd geklaard. 

Het boren van de gaten in de sokkel ...

Hierna werd het beeld door de medewerkers van het bedrijf in de hijsbanden gelegd en voorzichtig rechtop gehesen. Vanaf de aanhangwagen werd het gevaarte boven de sokkel getild om daarna met een groots ontwikkeld fingerspitzengefühl in de geboorde gaten te zakken. 

De grootste klus van de dag was op dat moment geklaard en men kon beginnen aan het afwerken. Het beeld werd met stalen pennen en een chemische verankering vastgezet, zodat het de aankomende tijd tegen een stootje zal kunnen. De aankomende tijd betekent eigenlijk zo'n anderhalf jaar, want dan zal een nieuwe permanenten plaats voor het beeld gevonden moeten zijn.

Door de werkzaamheden die in de komende tijd op het Stationsplein, in het kader van de nieuwe ondergrondse fietsenstalling, zullen worden verricht, zal onze Thorbecke, deze tijd op het Lübeckplein moeten doorbrengen. De werkzaamheden v.w.b. de fietsenstalling en de herinrichting zullen tot de zomer van 2020 duren.

Het antwoord op de vraag of het beeld na het gereedkomen van de fietsenstalling en de herinrichting van het Stationsplein en de Stationsstraat, terug zal worden geplaatst, is nog niet geheel duidelijk. Er zijn meerdere stemmen die een voorkeur uitspreken naar het verplaatsen van het monument van de grondlegger van onze parlementaire democratie en geboren Zwollenaar, Johan Rudolph Thorbecke, naar het Grote Kerkplein of een andere geschikte plek in de binnenstad. Waar dit zal eindigen zal de tijd uitwijzen!

Voorlopig zal het monument van Johan Rudolf Thorbecke nog wel even op het Lübeckplein te vinden zijn ...

Meer foto's van de eerste, mislukte, poging tot verplaatsing van het Thorbeckemonument op het Stationsplein

Meer foto's van de plaatsing van het beeld op het Lübeckplein