Naar Begraafplaatsen
Naar Het Heilige Kruis

Er was heel wat reuring op het oudste kerkhof van onze stad ...

Naast het voortrazende autoverkeer op de Blaloweg, is op maandag 4 december 2017, bij regelmaat, het geestdodende geluid van de kettingzaag te onderscheiden. Het geluid dat veroorzaakt wordt door de "houthakkers", die op de Begraafplaats "Het Heilige Kruis" van de gemeente opdracht hebben gekregen de daar nog staande kastanjebomen te vellen.

Jammer dat de soms de oude kastanjebomen op deze wijze van het leven moeten worden beroofd, maar de kastanjebloedingsziekte heeft hier, maar ook elders in de stad zijn vijandige werk gedaan.

Ook in Park Eekhout en op de Turfmarkt zijn bomen aangetroffen die met dezelfde ziekte besmet waren. In Park Eekhout ging het o.a. om een monumentale kastanje van meer dan honderd jaar oud.

Aangezien de begraafplaats niet meer toegankelijk is, is er bij de omheining een informatiebordje geplaatst ...

Sinds begin jaren '60 van de vorige eeuw is de begraafplaats niet meer toegankelijk voor het publiek en moeten de belangstellenden het doen met een kijkje vanaf de weg door het stalen hekwerk. Wel is er in de afgelopen jaren een, vanaf de weg duidelijk leesbaar, informatiebordje geplaatst.

Er was op 4 december heel wat reuring op het oudste kerkhof van onze stad. Buiten het voortrazende verkeer is deze plek normaal gesproken een oase van rust.

Bescherming voor de grafzerken ...

De grafzerken op de begraafplaats waren voor deze kapactiviteiten voorzien van een, door schragen gedragen, plankconstructie. Mocht er een stevige tak naar beneden komen, dan zouden de planken de zerken moeten beschermen tegen eventuele schade. Bij het zien van de constructies leek het mij wat te optimistisch, maar ja, wie ben ik!.

Voor de zware kraanwagen, die de takken en boomstammen buiten de begraafplaats moest tillen, waren stalen rijplaten gelegd, om het wegzakken van de wagen in de aarde van de begraafplaats tegen te gaan.

Op de parkeerplaats van de WRZV-hal werden de aangevoerde takken en boomstammen respectievelijk in de hakselmachine gegooid of ontdaan van klein materiaal en op een aanhangwagen geposteerd.

Na het verwijderen van de bomen gaf het geheel een trieste aanblik en zag er niet meer uit!. 

Jammer, maar het is niet anders. De kapitale kastanjebomen op Begraafplaats aan de Buitengasthuisstraat waren getroffen door, zoals gezegd, de kastanjebloedingsziekte. Een ziekte, die zeker in het jaar 2017 een stevige poging waagde zich snel door ons land te verspreiden.

Een klein, voor de mens met het blote oog niet te onderscheiden, beestje, de bacterie, heeft gezorgd, dat de grote kapitale kastanjebomen geveld moesten worden.

In het geval van de kastanjebomen, is het de bacterie Pseudomonas syringae pv aesculi, die de overlast veroorzaakt. Een bacterie, die een voorkeur heeft voor paardekastanjebomen. Andere soorten bomen zal hij aan zjn neus voorbij laten gaan. De sapstromen in de kastanjeboom worden langzaam door de bacterie aangetast, waardoor de boom even zo langzaam zijn leven zal laten.

De kastanjebloedingsziekte toont, na de boom te hebben besmet, roestbruine vlekken op de stam, die zich met een grote snelheid uitbreiden. Vanuit deze vlekken komt een sap, dat na verloop van tijd qua structuur veranderd in een stroperige substantie. Hierdoor gaat de bast op deze plekken verrotten en sterft uiteindelijk af.

Dat de bomen gekapt moeten worden is om besmetting van andere kastanjebomen tegen te gaan en last but not least voor de veiligheid, want door gebrek aan voeding kunnen spontaan takken van de aangetaste bomen afbreken en schade aan wat dan ook veroorzaken.

Na de kap van de bomen, zag Begraafplaats Het Heilige Kruis er niet meer uit. Een bijna kale vlakte met nog enkele deels gekapte boomstammen en groen beslagen grafzerken. Her en der was, door het grote materieel dat voor de kap werd gebruikt , schade aan grafzerk of afbakening te ontdekken.

Mede door de aanwezigheid van de oude kastanjebomen, had de begraafplaats in 2009 een plekje bemachtigd in het gemeentelijk monumentenregister. Es war einmaal ... nu zijn ze verdwenen! 

Eind 2017 kwamen de wildste geruchten boven drijven. Zo ging het gerucht de ronde dat zowel de WRZV-hallen en het oude kerkhof waren verkocht aan een projectontwikkelaar. Nu schijnt dat de lokatie van het kerkhof gewild is bij de projectontwikkelaars, maar dat van verkoop, volgens de gemeente, geen sprake is. Wel is het haast zeker dat de Vrije Evangelisatie Zwolle, de achterburen aan de Rieteweg de WRZV-hallen ambiëren om deze te renoveren of te slopen voor nieuwbouw. De laatste jaren maakt de Vrije Evangelisatie Zwolle al regelmatig gebruik van de hallen. 

Op de website van de Vrije Evangelisatie is te lezen, dat bij nieuwbouw van de WRZV-hallen de mogelijkheid voor hen ontstaat de hallen over te nemen, deze te renoveren en aan te passen tot een auditorium. Hierdoor ontstaat een VEZ Campus, waarbij de WRZV-hallen geïntegreerd worden met het VEZ Centrum, waarvan de hoofdingang aan de Rieteweg is gelokaliseerd.

Ondanks dat de begraafplaats grenst aan de WRZV-hallen, zal bij nieuwbouw of renovatie hiervan, de begraafplaats worden gespaard.

In de week van 24 januari 2018 heeft op de oudste buitenkerkelijke begraafplaats van Zwolle, het Heilige Kruis, (Ten Hilligen Cruce of Begraafplaats Buitengasthuis) de aanplant van nieuwe bomen plaats gevonden. Het duurt nog even voordat deze nieuwe aanplant de doorsnede van de oude bomen zal bereiken, maar het begin is er. We zullen zien waar het eindigt!

Bron:
Gemeente Zwolle

Meer foto's van de boomkap en aanplant in 2017